Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" udostępnia Państwu pouczenia sądowe w sprawach nieletnich.
Dokumenty zostały opracowane przez Zespół ds. Prawa Cywilnego.
Udostępniamy je nieodpłatnie na zasadzie licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne (CC BY-NC). Oznacza to, że wszystkie zainteresowane osoby mogą nieodpłatnie korzystać z nich korzystać, jednak nie do celów komercyjnych.
Iustitia największe stowarzyszenie sędziowskie, opracowało raport na temat sprawności postepowania sądowego „Obietnice a rzeczywistość. Statystyki sądów rejonowych po pięciu latach reform. 2015-2020”. Raport jest wynikiem pracy zespołu interdyscyplinarnego, składającego się z sędziów oraz niezależnego eksperta.
„Potrzeba opracowania raportu powstała, gdyż Ministerstwo Sprawiedliwości przez prawie dwa lata nie przedstawiało danych statycznych dotyczących sytuacji w sądach, a przedstawione później dane były cząstkowe i nie pozwalały na rzetelną i rzeczywistą ocenę sytuacji w sądownictwie.” – podaje Sędzia Urszula Żółtak koordynująca prace Zespołu.
Co wynika z raportu?
Obywatel dłużej czeka na rozpoznanie sprawy przez sąd.
W sprawie cywilnej procesowej czas trwania postępowania sądowego wzrósł z 10,3 miesiąca w 2015 r. do 14,8 miesięcy w 2020 r. (o ok. 44%), w sprawie cywilnej nieprocesowej z 5,5 miesiąca w 2015 r. do 10,5 miesięcy w 2020 r. (o ok. 91%), w sprawie z prawa pracy z 8,4 miesiąca w 2015 r. do 10,7 miesięcy w 2020 r. (o ok. 28%), w sprawie rodzinnej z 5,8 miesiąca w 2015 r. do 8,0 miesięcy w 2020 r. (o ok. 38%), w sprawie gospodarczej z 13,5 miesiąca w 2015 r. do 17,6 miesięcy w 2020 r. (o ok. 30%).
„W okresie 2015-2020 spadła ogólna liczba sędziów. Obecnie w Polsce jest ok. 10 000 sędziów, natomiast pod koniec 2020 r. liczba wakatów sędziowskich wynosiła ok. 1 000, czyli prawie 10%. Jest to spowodowane wadliwą polityką kadrową ministra sprawiedliwości (zamrożeniem od 2016 r. wolnych etatów sędziowskich, delegacji do MS i KSSiP), zmianami legislacyjnymi dotyczących wymiaru sprawiedliwości (powoływaniami na stanowiska sędziowskie przez neokrs, ograniczeniem możliwości pracy przez sędziów po osiągnięciu stanu spoczynku) oraz zmniejszeniem prestiżu i zainteresowaniem KSSiP.” – podaje sędzia Urszula Żółtak. W raporcie czytamy, że systematycznie wzrasta liczba spraw wpływających do sądów z około 14 mln w 2015 r. do prawie 17 mln w 2019 r.
„Zbyt niska liczba sędziów względem liczby spraw wpływających do sądów, powoduje, że zwiększa się obciążenie pracą sędziów. Dodatkowo do sądów trafiają sprawy wymagające większego nakładu pracy (np. sprawy dotyczące kredytów frankowych). Przy dużym wpływie spraw do sądów nie ma możliwości, aby sędzia wszystkie sprawy kończył na bieżąco. Sprawy niezakończone w jednym roku, przechodzą na kolejny rok. W ten sposób powstają zaległości. Jeżeli taki stan trwa kilka lat, zaległości te systematycznie, co roku wzrastają.” - wyjaśnia sędzia Urszula Żółtak.
Zespół badawczy Iustitii zbadał funkcjonowanie sądów w czasie pandemii. Na ankietę odpowiedziało prawie 400 sędziów. Autorzy przeanalizowali dodatkowo regulacje i wytyczne oraz skonfrontowali je z praktyką. Raport pokazał praktyczne aspekty organizacji pracy sędziów w czasie pandemii koronawirusa. Zdiagnozowano próby wyjścia naprzeciw potrzebom uczestników postępowań sądowych.
Ponieważ w pracy zdalnej kluczową rolę odgrywa informatyzacja, głównie ten obszar był przedmiotem analiz autorów raportu. Zdiagnozowane problemy pokazują, z jakimi trudnościami technicznymi i organizacyjnymi zmierzają się sędziowie. Problemy z informatyzacją przekładają się na mniej elastyczną reakcję sądownictwa na potrzeby klientów wymiaru sprawiedliwości wywołane pandemią. Choć wydawać się mogło, że pandemia stała się szansą na przyspieszenie informatyzacji, to nie widać perspektywy na istotne zmiany, które realnie by zwiększyły efektywność sądów.
Autorzy przedstawili innowacyjną perspektywę, która zakłada że rzeczywistość ukształtowana przez nowe nawyki i umiejętności, powinna przełożyć się na lepsze wykorzystanie systemów informatycznych po zakończeniu pandemii. Aby tak się stało konieczne jest skorzystanie z obecnych doświadczeń. Autorzy przedstawili rekomendacje, dzięki którym dzisiaj zdobyta przez pracowników wymiaru sprawiedliwości wiedza powinna być wykorzystana w planach cyfryzacji sądownictwa.
UZASADNIENIE DO PROJEKTU USTAWY o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw
w przedmiocie dostosowania przepisów ustawowych do standardów określonych w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz w orzeczeniach Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, dotyczących gwarancji odrębności i niezależności władzy sądowniczej od innych władz państwowych, w tym;
Prezentujemy 38 numer Kwartalnika Iustitii, w którym m.in:
Na dobry początek / For a good start
Temat numeru / In The Spotlight
Prawo cywilne / Civil Law
Prawo ustrojowe / Systemic Law
Sądy w Europie / Courts in Europe
Ważne pytania / Important Questions
4 LATA UDERZANIA W POLSKICH SĘDZIÓW I PROKURATORÓW. RAPORT STOWARZYSZENIA SĘDZIÓW POLSKICH „IUSTITIA” WE WSPÓŁPRACY ZE STOWARZYSZENIEM PROKURATORÓW LEX SUPER OMNIA
Raport sporządzony przez pięciu sędziów i jednego prokuratora przedstawia na 214 stronach skalę represji wobec polskich sędziów i prokuratorów w latach 2015 – 2019, czyli w okresie wprowadzania tzw. reform sądownictwa przez obecną władzę. Publikacja podzielona jest na 2 części: pierwszą dotyczącą sędziów oraz drugą dotyczącą prokuratorów.
W części pierwszej omówione są szczegółowo przypadki wpływania na 34 sędziów poprzez represje o charakterze twardym – czyli działania podejmowane przez rzeczników powołanych przez Ministra Zbigniewa Ziobrę: Piotra Schaba, Michała Lasotę oraz Przemysława Radzika. Są to rozmaite czynności wyjaśniające lub wszczęte postępowania dyscyplinarne w związku z działalnością orzeczniczą i pozaorzeczniczą sędziów. Opisane są tutaj również przypadki represji o charakterze miękkim w stosunku do 25 sędziów – min. szkalowanie, przenoszenia do innych wydziałów, wszczynanie postępowań karnych przez prokuraturę, likwidacja wydziału, pozbawienie funkcji.
W drugiej części możemy przeczytać o represjach, które dotknęły prokuratorów, którzy z rozmaitych powodów nie spodobali się obecnej władzy – czy to za wyrażane opinie, czy to za działania nie pomyśli dominującej dziś opcji politycznej. Na liście prokuratorów zdegradowanych do jednostek niższego szczebla znalazło się aż 99 osób.
Przed Wami trzeci numer Kwartalnika w 2019 r. A w nim m.in:
Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” opracowało kompleksowy raport, opisujący wszystkie przypadki represji władz wobec niezależnych polskich sędziów. W raporcie opisano różnego rodzaju działania, jakie zostały już podjęte, wobec dwudziestu jeden polskich sędziów.
Metody działania rzeczników dyscyplinarnych Piotra Schaba, Michała Lasoty i Przemysława Radzika, których na tych stanowiskach obsadził Zbigniew Ziobro, pokazują, że na ich celowniku znaleźli się sędziowie broniący niezależności sądownictwa – komentuje prezes Iustitii prof. Krystian Markiewicz.
Najnowszym wydarzeniem, które wskazuje na polityczne podłoże działań nominowanych przez Zbigniewa Ziobrę prezesów, jest niedawna decyzja prezesa warszawskiego sądu Macieja Mitery, powołanego na tę funkcję przez Zbigniewa Ziobrę dotycząca sędziego Łukasza Bilińskiego. Sędzia Łukasz Biliński rozpoznawał sprawy dotyczące uczestników obywatelskich manifestacji, wyrażających sprzeciw wobec polityki obecnego rządu, także w obszarze wymiaru sprawiedliwości. Wyroki uniewinniające demonstrantów, wydawane przez tego sędziego, spotykały się z krytyką ważnych polityków partii rządzącej. Prezes Maciej Mitera z dniem 1 lipca br. przeniósł sędziego Bilińskiego, jako jedynego sędziego wydziału karnego, do wydziału rodzinnego.
Publikacja raportu zbiega się z wizytą w Polsce prezesa Amerykańskiego Stowarzyszenia Prawników (The American Bar Association) Boba Carlsona. Mam nadzieję, że nasze amerykańskie koleżanki i koledzy będą wskazywać polskim władzom, że tylko niezależne sądownictwo może gwarantować dobre relacje ekonomiczne między naszymi krajami – mówi prezes Iustitii.
Całość raportu dostępna jest tutaj (pdf)
errata raportu w związku z działaniami wobec sędziego Łukasza Bilińskiego (pdf)
Przed Wami drugi numer Kwartalnika w 2019 r. A w nim m.in:
- "Miszczowie i Mistrzowie polskiego sądownictwa" - Krysttiana Markiewicza;
- relacja z II Kongresu Prawników Polskich;
- "Wykorzystanie w procesie cywilnym badań fokusowych nad świadomością i postawami społecznymi wobec prawa – zarys problemu" - Mateusz Wiktor Golak
- Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 8.2.2017 r., III KK 226/16 - Łukasz Breguła
- Czy Konstytucja jest potrzebna do wymierzania sprawiedliwości? - Piotr Tuleja
- Opinia prawna w sprawie przedmiotowego i podmiotowego zakresu postanowienia NSA z 25.9.2018 r. (II GW 22/18) o wstrzymaniu wykonania uchwały KRS z 24.8.2018 r. - Andrzej Jakubecki
- "Wokanda luksemburska. Trudna sztuka autoprezentacji, czyli o tym, jak organ podający się za KRS walczy o ponowne otwarcie ustnego etapu postępowania przed TSUE przez pryzmat wypowiedzi członków tego organu" - Joanna Hetnarowicz-Sikora
- Zjednoczeni wokół wartości, którym wspólnie służymy wywiad z adw. Mikołajem Pietrzakiem
- Forum Współpracy Sędziów – podsumowanie dwóch lat działalności - Bartłomiej Starosta
Więcej szczegółów dostępnych jest tutaj: link do publikacji.
Przed Wami pierwszy numer Kwartalnika w 2019 r. A w nim m.in:
- artykuł K. Kovacs i K.L. Scheppele pt. „Delikatna natura niezależności sędziowskiej. Nauka z przypadku Węgry i Polska vs. Unia Europejska”. Tekst został pierwotnie opublikowany w czasopiśmie „Communist and Post-Communist Studies” („Legal Change in Post-Communist States: Contradictions and Explanations”, Nr 51/2018).
- artykuł K. Kremisa, który powinien szczególnie zainteresować sędziów cywilistów. Autor sięgnął po skomplikowane zagadnienie statusu administratora hipoteki w toku egzekucji z nieruchomości, przedstawiając je w sposób wszechstronny, uporządkowany i przystępny. Jest to bardzo ciekawy przykład twórczego spotkania teorii z praktyką.
- K. Szary szeroko przedstawiła kompetencje referendarza w postępowaniu karnym, które w codziennej praktyce wymiaru sprawiedliwości są coraz istotniejsze. Niewątpliwą zaletą tej pracy jest praktyczne spojrzenie na wymienione zagadnienie, a także formułowanie na tym tle propozycji zmian w KPK.
- P. Głogowski zajął się, niezmiennie bardzo interesującym sędziów, zagadnieniem odmowy powołania na urząd sędziego przez Prezydenta RP.
- opinia prawna M. Florczak-Wątor i S. Patyry, z której wynika, że procedury konkursowe zakończone niedawnymi nominacjami do Sądu Najwyższego są dotknięte nieważnością.
Więcej szczegółów dostępnych jest tutaj: link do publikacji.
Niniejsza odpowiedź na kompendium Białej Księgi, przedstawionej przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej Komisji Europejskiej, została przygotowana przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” wraz z zespołem ekspertów w celu przedstawiania rzetelnego obrazu reform polskiego wymiaru sprawiedliwości, przeprowadzanych od ponad dwóch i pół roku w Polsce.
Odpowiedź jest zbudowana w następujący sposób: najpierw przytoczona została teza zawarta w dokumencie przygotowanym przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej (napisana italikiem i opatrzona cudzysłowem), a następnie odpowiedź na tę tezę, przedstawiona przez Stowarzyszenie „Iustitia”.
W osobnym dokumencie Stowarzyszenie „Iustitia” przedstawi całościową odpowiedź na Białą Księgę.
Przedstawiony Państwu przez Premiera Rzeczypospolitej Polskiej dokument „Biała Księga w sprawie reform wymiaru sprawiedliwości”[1] mógł stać się początkiem otwartej i nieskrępowanej dyskusji o koniecznych zmianach. Niestety, lektura dokumentu wskazuje, że celem jego przygotowania nie było rzetelne przedstawienie faktów uzasadniających zmiany w prawie oraz organizacji sądownictwa. Takie przedstawienie faktów wymaga podania prawdy, całej prawdy i tylko prawdy. Tymczasem Biała Księga zawiera nie całą prawdę; część faktów i powiązań między nimi pomija; podaje fakty czasem nawet prawdziwe, ale sugerując nieprawdziwe ich skutki. Dokument ma zatem inny cel, niż deklarowany. Uważamy, że został napisany w celu zamaskowania politycznego ataku na niezależne sądownictwo.