Jesteśmy niezależnym, apolitycznym i samorządnym stowarzyszeniem polskich sędziów.
Naszą główną misją jest obrona wolności i praw obywatelskich, fundamentu demokratycznej Polski, należącej do Unii Europejskiej.
Działamy od ponad 25 lat, w tym w międzynarodowych organizacjach sędziowskich Skupiamy ponad 3 500 sędziów, najwięcej w Polsce.

Porozumienie ponad podziałami - mediacje i komunikacja: konferencja na Uniwersytecie Wrocławskim

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” otrzymało informację o Konferencji Naukowej „Porozumienie ponad podziałami. Mediacje i komunikacja”, która odbyła się 23 maja 2013 r. we Wrocławiu na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii  Uniwersytetu Wrocławskiego.

Przez poniższy link można przejść na stronę przygotowaną dla tego wydarzenia ze szczegółowymi informacjami na jego temat:

http://mediacje.prawo.uni.wroc.pl/

Ponadto przedstawiamy relację z powyższej konferencji.

 

Założeniem konferencji było interdyscyplinarne ujęcie procesu mediacji jako zjawiska komunikacyjnego warunkowanego czynnikami kulturowymi odnoszącymi się zarówno do społecznego funkcjonowania jednostek biorących udział w mediacjach, jak i kulturowych ram funkcjonowania instytucji sfery publicznej – urzędów, sądów, jednostek prokuratury,  czy instytucji o statusie publicznym, zaliczanych do tzw. trzeciego sektora.  

We wstępie zauważono, że naturalne jest, iż w społeczeństwie występują różne podziały i wówczas niekiedy, by osiągnąć porozumienie,  potrzebny jest udział „trzeciego podmiotu”. Aby społeczeństwo mogło funkcjonować prawidłowo potrzebna jest sprawa komunikacja. Każdy z nas ma pewien wpływ na stan spraw społecznych i spraw państwa. W społeczeństwie obywatelskim, tak jak  w mediacjach chodzi o branie odpowiedzialności za siebie i za innych, o podejmowanie wysiłku prowadzenia równoprawnego dyskursu i o szacunek dla punktu widzenia i stanowiska strony przeciwnej. Przynajmniej trzeba się starać zrozumieć, co kieruje postępowaniem drugiego człowieka. To może być pierwszy etap na drodze do osiągnięcia porozumienia.

W wypowiedziach otwierających konferencję prokurator Jacek Skała wskazał na możliwość zakończenia wielu konfliktów z prawem poprzez mediację, która wyrówna szkodę.  Magdalena Tabernacka podkreśliła wagę komunikacji ze społeczeństwem, o co Państwo – poprzez administrację publiczną -  powinno dbać.

Profesor Ludwik Stomma, rozpoczynający wystąpienia konferencyjne -  w pierwszej sesji o kulturze ponad podziałami - tematem o mediacjach w antropologii, przypomniał, że świat odbieramy fragmentarycznie. Próbujemy go następnie porządkować, nazywać, ale już wtedy dochodzi do pewnych przeinaczeń, czego nie da się uniknąć. Tak powstają podstawy naszego myślenia. I okazuje się, że coś nie jest ani „1” ani „0”  i pomiędzy tymi wartościami jest właśnie mediacja. Jest ona zarazem naturalna w konstrukcji świata.  

Malika Abdoulvakhabova – członek Komisji Ekspertów ds. Migracji przy Biurze RPO – wskazała na kwestię różnic kulturowych jako podstawowej przyczynie utrudniania relacji z cudzoziemcami.  Przypomniała, że każdy człowiek ma swoją godność. Stwierdziła w oparciu o własne doświadczenie (pochodzi z Czeczenii), że ważne są szkolenia z kultury i funkcjonariusze, którzy mieli możność je odbyć, byli nimi żywo zainteresowani.

Maciej Lis, sprawujący funkcję pełnomocnika terenowego RPO we Wrocławiu, zauważył, że Polska po przemianach stała się trudnym terenem stosowania prawa. Nowe prawo spotkało stare podstawy. Jako społeczeństwo zostaliśmy poddani błyskawicznym zmianom. Nie mamy czasu, by czekać na kolejne pokolenia.

Adwokat Karolina Zagórska omówiła zagadnienie problematyki mediacji transgranicznych, które wobec intensywnej globalizacji – migracji jednostek, integracji społeczeństw i kultur, nabierają szczególnego znaczenia. Zwróciła uwagę na potrzebę ustanowienia w tego typu sprawach 2 mediatorów, gdyż wyznaczenie tłumacza niedostatecznie organizuje mediację wobec złożoności problematyki, powstałej na tle spotkania różnych kultur.

Drugą sesję moderowaną przez dr Andrzeja Pakułę poświęcono aspektom językowym.

Językoznawcy Grażyna Lewicka i Roman Lewicki opowiedzieli o roli języka w komunikacji, zauważając, iż komunikacja przebiega nie tylko werbalnie, ale i poza werbalnie. Tekst to realizacja naszego myślenia, odbioru rzeczywistości.  Omówili zagadnienie sztuki zadawania pytań, od charakteru których zależy jakość i możliwość porozumiewania się w toku mediacji w określonym kierunku.  

Mediatorzy Agnieszka Beckschulete-Sibilak i Heiner Krabbe przedstawili eksperyment  obrazując, jak  uczestnik mediacji może reagować na pytania i  jaki przez to jest wpływ na mediację. Informacja bowiem może mieć klika wiadomości i by być lepiej zrozumianym - musimy o tym pamiętać.

Profesor Monika Płatek zauważyła odnośnie sprawiedliwości naprawczej, że ludzie chcę usłyszeć "przepraszam", gdyż jest to ważne dla ich poczucia godności. Przestępstwo dotyka jednak nie tylko sprawcę, ale i społeczność lokalną. Negocjacje nie oznaczają zatem sprawiedliwości naprawczej. Zajęła się następnie omówieniem „mowy nienawiści”. Wskazała, że jej przyczyną jest strach, poczucie niższości, poczucie winy. Jako ludzie mamy skłonność do empatii, ale gdy chcemy kogoś wykluczyć, to wtedy przypisujemy mu jakąś winę. Wskazała, że sądy wobec mowy nienawiści muszą dookreślać   ją w kontekście wolności słowa. Jej zdaniem przeciwdziałać mowie nienawiści nie należy poprzez odpowiedzialność karną, bo kodeks karny nie jest od rozwiązywania problemów społecznych. Potrzeba natomiast działań edukacyjnych, z zakresu kultury. W ogóle należy wprowadzać modę  na szanowanie się, na branie odpowiedzialności za swoje czyny.

Studentki Agnieszka Kuriata i Barbara Zyzda przedstawiły wyniki badań prowadzonych wśród studentów i młodzieży gimnazjalnej. Stwierdziły, że mowa wrogości występuje w ich języku, a mowy nienawiści było mało. 

Trzecia  sesja moderowana przez prokuratora Tomasza Salwę nosiła tytuł : Państwo wobec konfliktów społecznych.

Sędzia Elżbieta Koszel omówiła doświadczenia z wprowadzania mediacji rówieśniczej. Wskazała, że skoro dorośli tak się zachowują, że uważają, iż tylko sąd może rozwiązać spór, to należy dotrzeć z przesłaniem o mediacji do młodzieży. Dodała, że dzieci łatwiej otwierają się na rówieśników. Poprzez program mediacji rówieśniczej dąży się do zapobiegania kierowaniu sporów między uczniami na drogę sądową, a przy tym mam ona niewątpliwy walor wychowawczy i edukacyjny.

Sędzia Anna Maria Wesołowska przypomniała, że poprzez działania z Fundacją Dzieci Niczyje wywalczono zmianę przepisów i wprowadzono jednorazowe przesłuchanie dziecka. Stworzono także specjalne  przyjazne  pokoje do tego celu. Wspomniała, iż już kilkanaście lat temu zwróciła się do Ministerstwa Edukacji w sprawie edukacji prawnej młodzieży. Zauważyła, że komunikacji jest coraz mniej, podziałów coraz więcej i w tej sytuacji najlepsze przepisy nie zrealizują swoich założeń. Przytoczyła poruszające przykłady ze swych doświadczeń /w tym spisanych w wydanej przez nią publikacji/  ze spotkań z dziećmi, młodzieżą, jak i rodzicami. Zmiany, jakie zauważa na przestrzeni lat, wzbudzają obawy co do postrzegania dobra i zła, granice zacierają się coraz bardziej.  Opowiedziała o krzewionej przez siebie akcji kącików prawnych w szkołach. Zwróciła uwagę na narastający problem przemocy psychicznej. Podkreśliła, ze rozmowa jest najważniejsza w kontaktach z dzieckiem. Rozmowa to zarazem mediacja i czasami tyle wystarczy. Stwierdziła, że mediacje można wprowadzać, gdy będziemy umieli ze sobą rozmawiać. Jeśli to nie nastąpi, będzie gorzej. Apelowała o aktywizowanie młodzieży do mediacji, edukacji prawnej. 

Sędzia Anna Korwin Piotrowska i Ewa Kosowska-Korniak – specjalista ds. PR Sądu Okręgowego  w Opolu przedstawiły zrealizowany w opolskim sądzie projekt kampanii społecznej z udziałem mediów, propagujący program : „ Mediacja: to nic nie kosztuje”, finansowany przez wskazany sąd w okresie 6 miesięcy. W ten sposób przybliżono  stronom tę formę rozwiązywania sporów jako korzystniejszą w wielu aspektach.  

Mediator Magdalena Cetera omówiła prowadzoną przez siebie mediację w dużym sporze z zakresu inwestycji budowlanej, która mimo, że trwa już 10 miesięcy wobec konieczności zharmonizowania spotkań wszystkich uczestników, to jest postrzegana przez nich jako szybsza od postępowania sądowego. Wskazała na przydatność mediacji w sporach sektora publicznego i prywatnego.

Sędzia Dariusz Rutkowski opowiedział o swoim doświadczeniu z przekazania spraw do rozpoznania w drodze mediacji.

Konferencję uzupełniały wystąpienia posterowe dotyczące : badań sprawdzających znajomość terminów „mediacje”, „sprawiedliwość naprawcza”, „ADR” wśród studentów; badań dotyczących styczności obywateli z mediacją; funkcjonowania mediacji w przestrzeni komunikacyjnej; analizy kampanii społecznych dotyczących mediacji; terapii zajęciowej jako kompleksowego działania przeciw wykluczeniu. 

(HKJ)


Drukuj   E-mail