Jesteśmy niezależnym, apolitycznym i samorządnym stowarzyszeniem polskich sędziów.
Naszą główną misją jest obrona wolności i praw obywatelskich, fundamentu demokratycznej Polski, należącej do Unii Europejskiej.
Działamy od ponad 25 lat, w tym w międzynarodowych organizacjach sędziowskich Skupiamy ponad 3 500 sędziów, najwięcej w Polsce.

Sędziowie muszą mieć dostęp do komentarzy i literatury prawniczej - "Iustitia" interweniuje

W związku z ostatnimi decyzjami wskazującymi, że Ministerstwo Sprawiedliwości (a ściślej działające w jego imieniu Centrum Zakupów dla Sądownictwa) zamierza zakupić i udostępnić sędziom tylko jeden program prawniczy tzw. system informacji prawnej, "Iustitia" po raz kolejny podjęła w tej sprawie kroki. Poprzednio bowiem zajmowaliśmy stanowisko w tej sprawie w kwietniu 2014 r. i można się z nim zapoznać tutaj.

Ponieważ - co chyba nikogo nie zaskakuje - w imię czynienia oszczędności budżetowych kosztem wymiaru sprawiedliwości znowu ograniczono sędziom dostęp do wiedzy prawniczej, "Iustitia" ponownie zwróciła się o informacje i odpowiednie kroki w tej sprawie.

Możemy sędziów "pocieszyć" że, jak donosi prasa, funkcjonariusze Ministerstwa Sprawiedliwości mają, w przeciwieństwie do sądów, wykupiony dostęp do wszystkich programów prawniczych. Zapewne po to, aby łatwiej im było sądy nadzorować, kontrolować i wytykać im nieznajomość prawa.

A oto pismo, które skierowała "Iustitia" do dyrektora Centrum Zakupów dla Sądownictwa.

dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nr ZP-04/2012 „Dostawa oprogramowania z systemem informacji prawnej wraz z licencją na użytkowanie, na potrzeby jednostek organizacyjnych sądownictwa powszechnego – na podstawie umowy ramowej” oraz realizacji umowy nr 78/ZP-U/2014.

 

W imieniu Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”, w nawiązaniu do wcześniejszej korespondencji dotyczącej zakupu dla sądów oprogramowania z systemem informacji prawnej, z dużym zaniepokojeniem stwierdzamy, że realizacja umowy nr 78/ZP-U/2014 na „Dostawę oprogramowania z systemem informacji prawnej wraz z licencją na korzystanie na potrzeby sądów powszechnych”, która zawarta została z wykonawcą Wolters Kluwer S.A. daleka jest spełnieniu wymagań zapewnienia sądom narzędzia informatycznego dającego dostęp do szerokiego spektrum literatury prawniczej. Zwracamy ponownie uwagę, na argumentację przedstawioną w naszym piśmie do Pana Dyrektora z dnia 07 kwietnia 2014 r., a zwłaszcza na fakt, że zapewnienie sądom i sędziom dostępu do pełnej informacji prawnej, w naszej ocenie, ma kluczowe znaczenie dla zagwarantowania obywatelom sprawnego i rzetelnego orzekania w ich sprawach.

Przypominamy uprzejmie, że w odpowiedzi na nasze wystąpienie, wskazał Pan, że Centrum Zakupów dla Sądownictwa Instytucja Gospodarki Budżetowej, jak i powołany przez Sąd Apelacyjny w Krakowie Zespół wspierający organizację zakupów centralnych, miały, przygotowując postępowanie w sprawie dostarczenia systemów informacji prawnej, zmierzać do dostarczenia sądom oprogramowania, które zapewni jak najszerszy dostęp do treści obowiązujących przepisów prawa, literatury prawniczej, w tym komentarzy, monografii i piśmiennictwa (pismo Dyrektora CZDSIGB z dnia 31 marca 2014 r. 541/CZDSIGB/2014).

Z dużym zaskoczeniem i rozczarowaniem przyjęliśmy informację o zawartości merytorycznej zakupionego na podstawie umowy nr 78/ZP-U/2014 od Wolters Kluwer S.A. oprogramowania Lex Omega dla sądów, jako jedynego systemu informacji prawnej dla sądów i prokuratur, zwłaszcza w zakresie literatury prawniczej. Przedstawiona w załączniku nr 1 do umowy lista publikacji książkowych, do których dostęp w formie elektronicznej będą mieli użytkownicy oprogramowania jest daleko niewystarczająca, zaś fakt, że tak szczątkowa oferta spełniła wymagania przetargowe wskazuje, że Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia została sporządzona bez uprzedniego rozpoznania rzeczywistych potrzeb użytkowników. Dziwi to tym bardziej, że Centrum umieszczone przy Sądzie Apelacyjnym w Krakowie miało być wyspecjalizowaną jednostką, której celem miało być lepsze niż do czasu jego powołania zaspokajanie potrzeb sądownictwa, jednakże jak pokazuje praktyka przed jego powołaniem znacznie lepiej z zakupami systemów informacji prawnej radzili sobie Dyrektorzy i ówcześni Kierownicy Finansowi Sądów.

Zwraca przede wszystkim uwagę brak jakiejkolwiek literatury dotyczącej ustaw istotnych dla praktyki orzeczniczej, jak chociażby: ustawy o księgach wieczystych i hipotece, ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Prawa upadłościowego i naprawczego, Kodeksu wykroczeń i wielu innych publikacji, zaś oferowane np. komentarz do Kodeksu Cywilnego i Kodeksu Postępowania Cywilnego to zaledwie jedna publikacja. 

Przypominamy, że nadrzędnym celem wyposażenia sędziów w narzędzia informatyczne było usprawnienie orzekania, zaś konieczność sięgania do literatury przedmiotu w formie książek, czasopism, proces ten znacznie wydłuży, choćby z uwagi na czas potrzebny na wyszukanie potrzebnych informacji. Nie bez znaczenia jest również fakt, że znaczna część sądów, mając dostęp do komentarzy i literatury prawniczej w formie elektronicznej, szybko i łatwo dostępnej w ramach dotychczas użytkowanych systemów informacji prawnej, zrezygnowało z zakupu jej w formie papierowej.

Problemu tego nie rozwiąże, sugerowana w piśmie Pana Dyrektora do dyrektorów Sądów Apelacyjnych, możliwość rozszerzenia katalogu dostępnych publikacji poprzez przeprowadzenie dodatkowego postępowania przetargowego w tym przedmiocie, skoro wiąże się to z koniecznością zapewnienia przez jednostki organizacyjne sądownictwa dodatkowych środków na ten cel, co w większości przypadków nie będzie możliwe.

Dojdzie zatem do sytuacji, że wszystkie sądy i prokuratury w kraju zostaną pozbawione dostępu do poglądów doktryny – w tym komentarzy do kluczowych Kodeksów i ustaw, co z pewnością znacząco odbije się na jakości orzecznictwa sądów i pracy prokuratury.

Reasumując – wnosimy o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji, a także o weryfikację specyfikacji zamówienia, a ponadto wnosimy, aby w przyszłości, w tak istotnych obszarach dla funkcjonowania sądownictwa, specyfikacje zamówienia były przed przystąpieniem do postępowania przetargowego konsultowane merytorycznie z użytkownikami końcowymi, tak by uniknąć w przyszłości podobnych problemów.

 

 Przewodniczący Zespołu ds. Informatyzacji Sądów

Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”

sędzia Piotr Wangler

 

Komunikaty

Media