Jesteśmy niezależnym, apolitycznym i samorządnym stowarzyszeniem polskich sędziów.
Naszą główną misją jest obrona wolności i praw obywatelskich, fundamentu demokratycznej Polski, należącej do Unii Europejskiej.
Działamy od ponad 25 lat, w tym w międzynarodowych organizacjach sędziowskich Skupiamy ponad 3 500 sędziów, najwięcej w Polsce.

„Monitoring legislacyjny w obszarze wymiaru sprawiedliwości” Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

Helsińska Fundacja Praw Człowieka przygotowała kolejny już raport w zakresie monitoringu legislacyjnego w obszarze sprawiedliwości, który jest dostępny na stronie Fundacji :

http://programy.hfhr.pl/monitoringprocesulegislacyjnego/files/2014/07/Raport-koncowy.pdf

Zdecydowanie należy polecić lekturę, gdyż to nie tylko kolejne rzetelne opracowanie zagadnienia, ale przede wszystkim podsumowanie kolejnego okresu rozwoju prawa, wszechstronnie ujmujące i punktujące istotne meandry  przebiegu procesu legislacyjnego w kraju.  Przy tym dokument  jest niezmiernie syntetyczny, co stanowi dodatkowy walor tej diagnozy. Dlatego niecelowe jest go omawiać, gdyż sprawdza się w samodzielnym czytaniu. Cieszy, że Raport został dostrzeżony i umieszczony na stronie Senatu RP. Stanowi on ostrzeżenie, że należy nie tylko mówić o problemach w tworzeniu krajowej legislacji, o czym zewsząd słyszymy,  ale należy uporządkować tę sferę. Przyzwolenie na odstępstwa od uznanych standardów, które nadto same powinny być dopracowane, przynosi z konieczności pogorszenie. Mimo, iż uznanym dogmatem jest stabilność prawa, niestety pozostaje on tylko w sferze oczekiwań.

Fundacja Helsińska swój projekt w zakresie omawianego monitoringu realizuje już od 2010 r. Koncentruje się przede wszystkim na projektach zmian prawa, które będą mieć wpływ na konstytucyjne prawa i wolności człowieka, a szczególnym przedmiotem zainteresowania jest tematyka wymiaru sprawiedliwości. Jak wskazała Fundacja  zapowiadając  Raport : „Brzmienie norm konstytucyjnych, jak również doświadczenia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wskazują, że efektywne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości jest kluczowym elementem skutecznej ochrony praw i wolności”.

W 2012 r. zakończyła się pierwsza edycja programu monitoringu legislacyjnego. Obecnie także ogłoszenie raportu nastąpiło na seminarium. Obyło się ono 30.06.2014 r. przy udziale przedstawicieli legislatorów, w tym ze sfery rządowej, przedstawicieli nauki, stowarzyszeń sędziowskich (w tym „Iustiti”) i innych organizacji  interesujących się omawiana tematyką, mediów. Obecne były także  przedstawicielki Kancelarii Prezydenta i  Krajowej Rady Sądownictwa. Wiele powiedziano o kondycji legislacji, zauważano bolączki, z jakimi się zmaga. Niestety nie widać było optymistycznej perspektywy.

Poprzez doświadczenia sądownictwa można zauważyć, że w Raporcie odnotowano znane nam sytuacje legislacyjne, które nieraz budzą  sprzeciw. Przy tym zatrważa tempo zmian, wiara, że same zapisy ustaw będą kreować istotne przemiany w oczekiwanym kierunku. Prawo staje się coraz trudniej czytelne dla  samych prawników.  Przyswajanie na grunt krajowy prawa unijnego stwarza  dodatkowe perturbacje, w tym z uwagi na psucie języka prawnego i tendencję legislacyjnej nadregulacji. Rodzą się poważne obawy o obywatela, jak się w tym odnajdzie. Tymczasem możliwy aktualnie dostęp do wiedzy powinien prowadzić do zintegrowanego wypracowania systemu prawnego  dostępnego przeciętnemu odbiorcy prawa. Może wobec hasła, którym chciano naprawić sądownictwo, czyli  „sądu przyjaznego” – należy postawić na hasło „przyjaznego prawa”,  jeśli takimi  kategoriami  chcemy posługiwać się w organizacji życia publicznego. 

Powstaje pytanie, kto stanie się gwarantem dobrego prawa ? Na chwilę obecną mimo określonych obowiązków Konstytucyjnych nie widać starań w pełni adekwatnych do stwierdzonych mankamentów.

Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, w tym autorom, którzy włożyli trud w opracowanie Raportu, należą się szczególne podziękowania, że w zakresie swych możliwości podjęli się odważnie tego trudnego zadania. Dzięki temu mimo pędu, w którym toleruje się nieodłączną mu bylejakość, pojawił się moment na refleksję. Niestety realna jest obawa, że  tylko dla tych, którzy rozumieją zagadnienie i jego wagę. Czy są to podmioty, które mają możność wprowadzania zmian, pokaże przyszłość. Niestety Fundacji nie widać na liście Rady Społecznej, powołanej przy Ministrze Sprawiedliwości, ds. wdrażania Strategii Modernizacji Przestrzeni Sprawiedliwości. Szkoda także dlatego, iż  Fundacja to organizacja dbająca o neutralność światopoglądową, co jest ważne dla zgodnego koegzystowania w Państwie, gdzie społeczeństwo ma konstytucyjne  gwarancje prawa do różnorodności.  

(HKJ)

Komunikaty

Media