Rezolucja Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów (IAJ) /link/
Dostrzegając, że w dniu 15 lipca 2016 r. Turcja doświadczyła poważnego zamachu wojskowego na jej demokratyczne instytucje, a w jego trakcie zginęło niemal trzysta osób i wielu innych zostało poważnie rannych, co należy zdecydowanie potępić;
Podkreślając, że ci, których zaangażowanie w próbę zamachu stanu zostało odpowiednio udowodnione, powinni zostać pociągnięci do odpowiedzialności;
Z zadowoleniem przyjmując fakt, iż wszystkie partie polityczne i naród turecki wyraziły zdecydowane poparcie dla demokracji;
Przypominając, że podstawowym filarem demokracji jest praworządność i zobowiązanie do przestrzegania praw człowieka, takich jak określone w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPCz), której Turcja jest stroną;
Potwierdzając, że prawo regulujące stan wyjątkowy, jak też każde zawieszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, zgodnie z art. 15, muszą być stosowane w odpowiednich granicach, w szczególności zaś wszelkie ograniczenia w zakresie praw i wolności obywatelskich muszą być bezwzględnie konieczne dla rozwiązania tej nadzwyczajnej sytuacji;
Podkreślając zdecydowanie, że nawet w wyjątkowych okolicznościach należy przestrzegać fundamentalnych zasad proceduralnych, takich jak prawa do dostępu do adwokata; wymogu, aby postępowania karne toczyły się wtedy, gdy zachodzi co najmniej uzasadnione, konkretne podejrzenie udziału w przestępstwie; ogólnie akceptowanej podstawowej zasady, że nawet osoby, które mogły popełnić przestępstwo, mają niepodważalne prawo do rzetelnego procesu sądowego;
MIĘDZYNARODOWE STOWARZYSZENIE SĘDZIÓW
zauważa z niepokojem, że:
- tysiące sędziów i prokuratorów tureckich zostało aresztowanych i pozbawionych urzędu bez odpowiednich procedur;
- ich mienie zostało zajęte;
- prezentowany przez władze dowód na ich przynależność do organizacji terrorystycznej, jeśli w ogóle został przedstawiony, jest często co najmniej nieprzekonujący;
- przepisy tureckie dotyczące organizacji terrorystycznych wywołują daleko idące skutki niezgodne ze standardami międzynarodowymi i z tego powodu są krytykowane przez instytucje międzynarodowe;
- pojawia się wiele skarg dotyczących sytuacji osób przetrzymywanych w aresztach, w tym zarzutów odnośnie stosowania tortur;
i w związku z tym wzywa władze tureckie do:
- zakończenia stanu wyjątkowego; ponownego zapewnienia gwarancji procesowych uczciwego procesu; niezwłocznego zaprzestania naruszania praw niezbywalnych w rozumieniu art. 15 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka; oraz do powstrzymania się od wszelkich środków stanowiących w niewspółmiernym stopniu odstępstwo od zobowiązań Turcji wynikających z postanowień tej konwencji;
- poszanowania niezależności sądownictwa oraz zaprzestania wpływania na sądy i w szczególności na Najwyższą Radę Sędziów i Prokuratorów;
- przywrócenia sędziom, prokuratorom i ich rodzinom mienia, które zostało im zatrzymane na mocy dekretu o stanie wyjątkowym;
- zagwarantowania przestrzegania we wszystkich ośrodkach zatrzymań Europejskich Reguł Więziennych (CM Rec(2006)2) i pociągnięcia do odpowiedzialności tych, które je naruszali;
- unieważnienia rozwiązania YARSAV, jedynego niezależnego Stowarzyszenia Sędziów Tureckich, którego rozwiązanie jest sprzeczne z przyjętą na szczeblu międzynarodowym zasadą, iż osoby zajmujące stanowiska sędziowskie mają prawo do tworzenia i wstępowania do stowarzyszeń zawodowych sędziów;
pilnie wzywa społeczność międzynarodową, a w szczególności członków Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rady Europy i Unii Europejskiej do:
- przekonania Republiki Turcji o pilnej konieczności odpowiedzi na apele kierowane pod adresem jej władz w niniejszej rezolucji oraz zapewnienia Turcji w tym zakresie wsparcia;
- przypomnienia rządowi Republiki Turcji o konieczności przestrzegania jej zobowiązań wynikających z tureckiej konstytucji;
- utworzenia komisji niezależnych ekspertów, którzy zbadają obecną sytuację w Turcji w zakresie praw podstawowych, a w szczególności pod kątem tego, czy środki przyjęte na mocy dekretu o stanie wyjątkowym odpowiadają zasadzie proporcjonalności; Międzynarodowe Stowarzyszenie Sędziów jest gotowe uczestniczyć w pracach tej komisji, jeżeli zachodzi taka potrzeba; oraz
- zezwolenia niezależnym obserwatorom śledzenia przebiegu postępowań karnych prowadzonych przeciwko tureckim sędziom i prokuratorom.