Jesteśmy niezależnym, apolitycznym i samorządnym stowarzyszeniem polskich sędziów.
Naszą główną misją jest obrona wolności i praw obywatelskich, fundamentu demokratycznej Polski, należącej do Unii Europejskiej.
Działamy od ponad 25 lat, w tym w międzynarodowych organizacjach sędziowskich Skupiamy ponad 3 500 sędziów, najwięcej w Polsce.

Uchwała Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” w sprawie powierzania w sądach czynności osobom niebędącym funkcjonariuszami wymiaru sprawiedliwości

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” wyraża swoją najwyższą dezaprobatę dla uprawianej od pewnego czasu praktyki czasowego zatrudniania w sądach, na niejasnych zasadach, osób niebędących urzędnikami, którym powierza się pełnienie czynności wykonywanych zgodnie z ustawą - Prawo o ustroju sądów powszechnych przez pracowników administracji sądowej oraz asystentów sędziów.

Pierwszym przejawem nienormalności było tu liczne zatrudnianie przez sądy pracowników na zlecenia, która to praktyka zyskała sobie pogardliwą nazwę „umów śmieciowych”. Obecnie planowane jest nadanie jej nowej formy - umów z agencjami pracy tymczasowej, które mają przysyłać do sądów pracowników biurowych i tzw. „koordynatorów prawnych”, czyli osoby pełniące obowiązki asystentów sędziów

Stwierdzamy stanowczo, że czynności służbowe w sądach wykonywać powinni wyłącznie sędziowie, referendarze, asystenci sędziów i pracownicy administracji sądowej. Są oni funkcjonariuszami publicznymi, osobami ponoszącymi prawnie uregulowaną odpowiedzialność za swoją służbę, są w odpowiedni sposób sprawdzani i upoważniani. Mają dostęp do akt spraw sądowych, zawierających liczne wrażliwe dane i tajemnice służbowe. Masowe powierzanie dostępu do akt osobom przypadkowym, zatrudnionym poza sądem i zlecanie im wykonywania czynności, które zgodnie z ustawą winni wykonywać funkcjonariusze, jest absolutnie niedopuszczalne i narusza elementarne zaufanie, jakie obywatel powinien mieć do organu wymiaru sprawiedliwości.

Jeżeli liczba urzędników sądowych jest zbyt mała, aby mogli oni sprawnie wykonywać wszystkie niezbędne czynności, należy to wprost przyznać i zaprzestać praktykowanego od lat usilnego ograniczania budżetu płacowego sądownictwa. Trzeba zatrudnić tylu urzędników, aby byli oni w stanie wykonać zlecone im zadania. Tymczasem uznanie władz wykonawczych zyskuje praktyka, w której dla zmniejszenia pozapłacowych kosztów zatrudnienia (ponoszonych głównie na rzecz ZUS), a także dla wydatkowania na wynagrodzenia pracowników środków z innej puli budżetowej niż właściwa, zleca się wykonywanie czynności urzędowych osobom niebędącym pracownikami sądów. Zatrudnianie w sądach pseudopracowników w trybie „umów śmieciowych” czy też pracy świadczonej przez zewnętrzne firmy kreuje sytuację, w której Państwo Polskie oszukuje samo siebie i opinię publiczną.

Na szeroką skalę występuje praktyka wykonywania czynności asystenckich na zlecenie oraz zatrudnianie „koordynatorów prawnych”, którzy mają zastępować asystentów sędziów. Jeżeli sędziowie i ich asystenci nie są w stanie w ramach normalnych obowiązków służbowych wykonać merytorycznych czynności, które określa ustawa - jak sporządzanie uzasadnień orzeczeń - to znaczy, że czynności tych jest za dużo lub są zbyt obszerne, a osób je wykonujących jest za mało. Jeżeli zaś prezesi sądów zatrudniają „koordynatorów prawnych” spoza sądu, a Ministerstwo Sprawiedliwości to akceptuje, to organa te wprost przyznają, że sędziowie i ich asystenci nie są w stanie swoich obowiązków wykonać, gdyż jest ich nadmiar w stosunku do liczby wykonujących je osób.

Sędziowie, w tym kierownictwo „Iustitii”, od lat bezskutecznie apelują o zmianę przepisów dotyczących asystentów sędziów. Stawiane im wymogi formalne są zbyt wysokie, aby kandydaci byli w stanie je spełnić, a jednocześnie oferuje się im zbyt niskie wynagrodzenia i bardzo niejasne perspektywy awansu zawodowego. W skali kraju etatów asystenckich jest za mało, a wiele z nich jest nieobsadzonych i nie ma na nie chętnych. Zamiast definitywnie rozwiązać ustawowo tę sprawę, po raz kolejny poszukuje się rozwiązań zastępczych, prowizorycznych i mających za zadanie zamaskować rzeczywiste problemy wymiaru sprawiedliwości, zamiatając je pod przysłowiowy dywan.

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” wzywa przedstawicieli władzy wykonawczej i ustawodawczej do niezwłocznego podjęcia działań, które umożliwią zatrudnienie w sądach odpowiedniej ilości urzędników administracji sądowej, niezbędnej do wykonywania wszystkich ustawowo określonych czynności. Wzywamy także do właściwego ustalenia ilości asystentów sędziów, których trzeba zatrudnić - odpowiedniej do liczby sędziów - oraz ustawowego określenia takich warunków ich służby, aby do jej pełnienia była wystarczająca ilość chętnych. W szczególności wynagrodzenia asystentów nie powinny zależeć od szczebla sądu, w których wykonują oni te same obowiązki.

Działania polegające na stosowaniu „zastępczych form zatrudniania” w sądach urągają powadze wymiaru sprawiedliwości, a ich akceptacja przez władze polityczne stanowi publiczne przyznanie się do spowodowania kryzysu kadrowego sądownictwa.

 

(Uchwała Zarządu SSP "Iustitia" z 5 września 2012 r.)

Komunikaty

Media