- Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji [ECRI], jako organ Rady Europy, jest jedyną w swoim rodzaju instytucją ekspercką ds. praw człowieka, która monitoruje działania przeciwko rasizmowi, dyskryminacji [ze względu na "rasę", pochodzenie etniczne lub narodowe, kolor skóry, obywatelstwo, religię, język, orientację seksualną, tożsamość płciową i cechy płciowe] oraz nietolerancję w Europie.
Działalność statutowa ECRI obejmuje m.in. monitorowanie krajów członkowskich Rady Europy. W ramach tych działań ECRI dokładnie analizuje sytuację w każdym z państw członkowskich i wydaje zalecenia dotyczące rozwiązywania wszelkich problemów związanych z rasizmem i nietolerancją.
- W dniu 18 września 2023r. ECRI opublikowała raport oraz zalecenia dla polskich władz:
- Zalecenia wymagające natychmiastowego wdrożenia:
- ECRI zaleca, aby polskie władze zainicjowały działania legislacyjne w celu dodania orientacji seksualnej, tożsamości płciowej i cech płciowych jako wyraźnie zakazane przesłanki mowy nienawiści do odpowiednich przepisów Kodeksu karnego.
- ECRI zaleca, aby polskie władze opracowały i przyjęły krajową politykę migracyjną, która będzie pomocna nie tylko w odniesieniu do integracji osób, które schroniły się w Polsce w wyniku agresji Rosji na Ukrainę, ale także innych migrantów o różnym statusie i celu pobytu w kraju.
- Pozostałe zalecenia:
- ECRI zaleca, aby władze wprowadziły obowiązkowe szkolenia na temat praw człowieka, równości i inkluzywności, poszanowania różnorodności, zapobiegania nękaniu i reagowania na uprzedzenia i dyskryminację, w początkowych i dalszych szkoleniach dla wszystkich nauczycieli i innych pracowników oświaty.
- ECRI zaleca, aby władze powstrzymały się od wszelkich prób ograniczania, odpowiedniej do wieku, edukacji na temat równości osób LGBTI i edukacji seksualnej w szkołach, a zamiast tego aby wprowadziły rozwiązania podnoszące świadomość dot. społeczności LGBTI w środowisku szkolnym.
- ECRI zaleca, aby władze zapewniły migrantom przebywającym w Polsce w trybie nieuregulowanym dostęp do podstawowych usług, w szczególności edukacji i opieki zdrowotnej w nagłych wypadkach oraz innych niezbędnych usług opieki zdrowotnej. Zaleca także, aby władze dokonały przeglądu odpowiednich przepisów i polityk w celu zakazania organom publicznym i prywatnym zgłaszania organom imigracyjnym migrantów przebywających w Polsce w trybie nieuregulowanym, z wyjątkiem szczególnych okoliczności, które są określone w prawie i podlegają kontroli sądowej oraz skutecznemu prawu do odwołania.
- ECRI zaleca, aby władze powstrzymały się od jakichkolwiek działań wymierzonych przeciwko organizacjom pozarządowym wspierającym równość osób LGBTI i dołożyły wszelkich starań, aby zapewnić bezpieczną organizację zgromadzeń, w tym marszów równości osób LGBTI.
- ECRI zaleca władzom podjęcie działań mających na celu zapobieganie nietolerancji i dyskryminacji osób interseksualnych, w szczególności dzieci. Wysiłki te powinny obejmować i) wprowadzenie szczegółowych przepisów zakazujących niepotrzebnych z medycznego punktu widzenia operacji "normalizujących" płeć i innych nieterapeutycznych metod leczenia do czasu, gdy dziecko interseksualne będzie w stanie uczestniczyć w podejmowaniu decyzji, w oparciu o prawo do samostanowienia oraz zasadę swobodnej i świadomej zgody, ii) opracowanie wytycznych i szkoleń w zakresie praw osób interseksualnych dla odpowiednich specjalistów, szczególnie tych, którzy mają kontakt z dziećmi interseksualnymi, takich jak nauczyciele i pracownicy służby zdrowia, iii) zachęcanie przywódców religijnych na wszystkich szczeblach do unikania podsycania interfobii i zapobiegania nietolerancji i dyskryminacji dzieci interseksualnych oraz iv) rozpowszechnianie odpowiednich materiałów wśród zainteresowanych osób, takich jak przewodniki dla rodziców dzieci interseksualnych.
- ECRI zaleca, aby osoby publiczne, takie jak urzędnicy wysokiego szczebla, politycy oraz przywódcy religijni, społeczni oraz przedsiębiorcy, były zdecydowanie zachęcane do zajęcia szybkiego, stanowczego i publicznego stanowiska przeciwko wyrażaniu rasistowskiej i fobicznej mowy nienawiści wobec osób LGBTI. Zaleca także, aby ww. osoby były zachęcane do reagowania na wszelkie takie wypowiedzi za pomocą zdecydowanych komunikatów przeciw mowie nienawiści, a także promowania zrozumienia między społecznościami, w tym poprzez wyrażanie solidarności z osobami będącymi celem mowy nienawiści. Instytucje publiczne oraz partie polityczne powinny przyjąć odpowiednie kodeksy dobrych praktyk, zabraniające stosowania mowy nienawiści, wzywające swoich członków i zwolenników do powstrzymania się od angażowania się, popierania lub rozpowszechniania mowy nienawiści oraz przewidujące sankcje.
- ECRI zaleca, aby władze zapewniły obowiązkowe szkolenia dla funkcjonariuszy policji i prokuratorów w zakresie skutecznego ścigania przestępstw z nienawiści oraz aby udostępniły sędziom szkolenia na temat postępowania z przestępstwami z nienawiści.
- ECRI zaleca, aby polskie władze zintensyfikowały działania na rzecz zmniejszenia liczby uczniów romskich przedwcześnie kończących naukę, w tym poprzez wzmocnienie edukacji w języku polskim przed rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej oraz poprzez zapewnienie zrównoważonego wskaźnika liczby uczniów romskich przypadających na jednego asystenta edukacji romskiej, a także poprzez zapobieganie wszelkim praktykom wysyłania uczniów romskich do "szkół specjalnych" z powodów innych niż stwierdzone trudności w nauce.
- ECRI zaleca, aby polskie władze, w ramach Programu na lata 2022-2030, podjęły działania mające na celu poprawę warunków mieszkaniowych i warunków życia Romów w Polsce.
- ECRI zaleca, aby polskie władze podjęły środki w celu ułatwienia i przyspieszenia procesu uznawania zagranicznych dyplomów i innych kwalifikacji w celu zwiększenia szans na zatrudnienie obywateli Ukrainy, uchodźców przebywających w Polsce w trybie uregulowanym i innych obywateli państw trzecich.
- ECRI zdecydowanie zaleca władzom dokonanie gruntownego przeglądu polskich ram prawnych i politycznych oraz praktyk w zakresie egzekwowania prawa w odniesieniu do osób uciekających przed wojną i innymi sytuacjami kryzysowymi, w tym osób przybywających przez Białoruś, w celu zapewnienia równego i skutecznego dostępu do wsparcia i ochrony.
pełna treść raportu (ang - pdf): https://rm.coe.int/sixth-ecri-report-on-poland/1680ac8c62