Sprawozdanie z realizacji projektu „Edukacja prawna młodzieży" w roku szkolnym 2017/2018

Wrocław, 24 września 2018 r.

Sprawozdanie z realizacji projektu „Edukacja prawna młodzieży"

w roku szkolnym 2017/2018

 

Od grudnia 2017 r. do czerwca 2018 r. Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA Oddział we Wrocławiu, w porozumieniu z Urzędem Miejskim Wrocławia (Departament Edukacji, Wydział Gimnazjów i Szkół Ponadgimnazjalnych, Dział Projektów Edukacyjnych) i Oddziałem Dolnośląskim Krajowej Izby Doradców Podatkowych prowadziło akcję „Edukacja prawna młodzieży we Wrocławiu”.   Była to IV edycja tego projektu.

Realizacja projektu mieści się w statutowych zadaniach Stowarzyszenia, do których należy w szczególności urzeczywistnianie zasad demokratycznego państwa prawnego, umacnianie niezależności sądów i niezawisłości sędziów oraz troska o ich autorytet, dążenie do pełnej realizacji praw człowieka i wolności obywatelskich, a także budowanie pozytywnego wizerunku sędziów i sądów. 

Zajęcia odbyły się w 7 szkołach ponadpodstawowych wskazanych przez Urząd Miejski Wrocławia:- 

1. Gimnazjum nr 16, ul. Jemiołowa 57, 53-426 Wrocław, styczeń 2018

2. Liceum Ogólnokształcące nr IV, ul. Świstackiego 12, 50-430 Wrocław, luty 2018 

3. Liceum Ogólnokształcące nr VI, ul. Hutnicza 45, 54-139 Wrocław, marzec 2018

4. Zespół Szkół nr 3, ul. Szkocka 64, 54-402 Wrocław, marzec 2018

5. Zespół Szkół nr 19,  XI LO, ul. Spółdzielcza 2a, 51-662 Wrocław, kwiecień 2018 

6. Liceum Ogólnokształcące nr XV, ul. Wojrowicka 58, 54-436 Wrocław, kwiecień 2018

7. Lotnicze Zakłady Naukowe, XVI LO ul., Kiełczowska 43,  51-315 Wrocław, maj/czerwiec 2018

8. Zespół Szkół Logistycznych, ul. Dawida 9, 50-527 Wrocław, maj 2018

9. Zespół Szkół nr 1, Technikum nr 1, ul. Słubicka 29, 53-615 Wrocław, czerwiec 2018 

Zajęcia w Zespole Szkół Teleinformatycznych i Elektronicznych we Wrocławiu przy ul. Haukego-Bosaka 2, z przyczyn organizacyjnych, w porozumieniu ze Szkołą, zostały przeniesione na rok szkolny 2018/2019.

Ponadto program był realizowany w 3 szkołach ponadpodstawowych, które bezpośrednio zgłosiły się do Stowarzyszenia:

1. IX Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu,

2. I Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu,

3. XII Liceum Ogólnokształcące we Wrocławiu.

 W każdej ze szkół lekcje odbyły się z co najmniej 3 klasami, 4 – 5 razy w miesiącu.

Zajęcia prowadzili sędziowie Sądu Okręgowego we Wrocławiu oraz sądów rejonowych okręgu wrocławskiego (łącznie 16 sędziów), a także doradcy podatkowi lekcje z prawa podatkowego.

Wszystkie osoby zaangażowane w akcję pracowały nieodpłatnie.

Program zajęć obejmował podstawową wiedzę o pozycji ustrojowej sędziów i sądów, a także o prawie cywilnym, prawie karnym, prawie rodzinnym oraz zagadnieniach prawnych związanych z internetem. Podstawowy cykl składał się z 4 lekcji. Dodatkowo w liceach ogólnokształcących odbywały się lekcje z prawa podatkowego. 

Program został oparty na programie udostępnionym przez Oddział Śląski SSP IUSTITIA, a także poradniku prawnym dla młodzieży „Apteczka prawna – Lex bez łez” przygotowanym pod kierunkiem Oddziału Śląskiego SSP IUSTITIA. Aktualne informacje na temat tej publikacji na stronie https://www.facebook.com/apteczkaprawna.

Na lekcjach omawiano takie zagadnienia jak:

- korzystanie z zasobów internetu: pobieranie filmów, muzyki itp., odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich („piractwo”),

- udostępnianie danych własnych i osób trzecich, dobra osobiste i odpowiedzialność za ich naruszenie,

- zawieranie umów przez internet (sklepy internetowe, serwisy aukcyjne),

- podstawowe zasady uczestnictwa w obrocie cywilnoprawnym,

- podstawowe zasady dziedziczenia,

- czynności prawne (w tym forma czynności prawnych i skutki jej niezachowania),

- podstawowe zasady zawierania i wykonywania umów najczęściej występujących w obrocie prawnym oraz odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (w tym prawa konsumenta),

- odpowiedzialność za czyny niedozwolone,

- podstawowe zasady odpowiedzialności karnej (w tym wiek jako kryterium),

- wykroczenie a przestępstwo (różnice, zasady odpowiedzialności),

- wpływ odurzenia (alkoholem lub narkotykami) na odpowiedzialność karną,

- zagrożenia wynikające z przynależności do różnego rodzaju nieformalnych grup (np. kibice drużyn piłkarskich),

- reakcja na cudze przestępstwa (źle pojmowana lojalność, pomoc w ukrywaniu cudzych przestępstw, jako źródła odpowiedzialności karnej),

- dziecko - jego prawa i obowiązki w rodzinie czy władza rodzicielska jest władzą absolutną?),

- funkcjonowanie dziecka w rodzinie patologicznej (jak można pomóc sobie lub innemu dziecku z takiej rodziny?),

- dziecko jako małoletni rodzic (ustalenie ojcostwa, uznanie ojcostwa, alimenty, adopcja, rodzicielstwo zastępcze),

- odpowiedzialność dziecka w świetle ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (obowiązek szkolny, narkotyki, internet, przemoc, alkohol, czyn karalny).

Lekcje miały charakter otwarty. Ich przebieg zależał od koncepcji prowadzącego i zaangażowania uczniów. Prelegenci byli nastawieni na interakcję z młodzieżą. Ich celem było przekazywanie praktycznej wiedzy w interesujący, przystępny sposób, przy użyciu dużej ilości przykładów i odniesień do praktyki. Niejednokrotnie zdarzało się, iż uczniowie zostawali po lekcjach i kontynuowali dyskusję. 

Podobnie jak w poprzednich latach spotykaliśmy się z bardzo pozytywnym opiniami zarówno młodzieży, jak i nauczycieli.

Szkołom, w których prowadzone były lekcje, a które wcześniej nie zakupiły Apteczki Prawnej, przekazaliśmy nieodpłatnie po kilkadziesiąt (40-50) egzemplarzy ze środków własnych Oddziału we Wrocławiu Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” oraz przekazanych nam nieodpłatnie przez Oddział Dolnośląski Krajowej Izby Doradców Podatkowych. 

W ubiegłym roku szkolnym trwała również współpraca sędziów Wojskowego Sądu Garnizonowego we Wrocławiu, pod kierunkiem Wiceprezesa tego Sądu, z Gimnazjum nr 19 im. Zbigniewa Herberta we Wrocławiu, która obejmowała edukacyjne spotkania sędziów z uczniami. 

Ponadto w pierwszym półroczu, pod kierunkiem sędziego karnisty, który opracował ramowy scenariusz, została zorganizowana inscenizacja rozprawy karnej z udziałem uczniów IX LO, którzy wcielili się w role poszczególnych uczestników procesu. Zaangażowanych było kilkunastu uczniów, którzy bardzo kreatywnie i interesująco ww. scenariusz rozwinęli, świetnie się przygotowali, dzięki czemu inscenizacja wypadła niezwykle realistycznie i profesjonalnie. Dowiedzieli się ciekawych rzeczy o sądownictwie powszechnym i procedurze karnej. Dotyczyła ona przestępstwa stalkingu. Do Sądu Okręgowego we Wrocławiu, gdzie była ona przedstawiana przybyło kilkudziesięciu uczniów wraz z nauczycielami. Jej pokaz powtórzony został w dniu 15 marca 2018 r. w ramach obchodów Dnia Edukacji Prawnej. Wówczas, we współpracy z kierownictwem Sądu Okręgowego we Wrocławiu, Oddział we Wrocławiu Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”, zorganizował spotkanie z młodzieżą, które obejmowało, obok ww. inscenizacji rozprawy:

- debatę oksfordzką pt „Ta izba twierdzi, że w Polsce istnieje społeczeństwo obywatelskie”, przygotowaną we współpracy z Kołem Naukowym "Klub Debat Oksfordzkich" Uniwersytetu Wrocławskiego; w debacie wzięły udział drużyny z IX Liceum Ogólnokształcącego we Wrocławiu i I Liceum Ogólnokształcącego we Wrocławiu; 

- dyskusję z sędziami;

W spotkaniu wzięło udział ok. 100 osób z pięciu szkół wrocławskich:

- IX Liceum Ogólnokształcącego, 

- I Liceum Ogólnokształcącego, 

- XV Liceum Ogólnokształcącego, 

- Zespołu Szkół nr 3,

- Zespołu Szkół nr 6. 

Projekt „Edukacja prawna młodzieży” był realizowany również w Dzień Wymiaru Sprawiedliwości, to jest 23 maja 2018 r., kiedy w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu odbył się "Konkurs wiedzy o wymiarze sprawiedliwości”, którego organizatorem był Oddział SSP „Iustitia” we Wrocławiu. Patronat nad konkursem objął Prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu. W konkursie wzięło udział 44 uczniów z 7 wrocławskich szkół: LO nr I, LO nr IV, LO nr VII, LO nr IX, LO nr XIII, Zespół Szkół nr 3 oraz Zespół Szkół Logistycznych. W komisji konkursowej zasiadali: Prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu Maciej Skórniak, Prezes Zarządu Oddziału SSP „Iustitia” we Wrocławiu Witold Firkowicz i członek Zarządu SSP „Iustitia” Tomasz Zawiślak.

Wnioski

Mając na uwadze zainteresowanie szkół, w tym przede wszystkim uczniów biorących udział w zajęciach, niewątpliwie istnieje potrzeba kontynuowania akcji edukacyjnej. Ze swojej strony, Oddział we Wrocławiu Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”, deklaruje chęć i gotowość do dalszej współpracy.  Zespół edukacyjny realizujący projekt jest w stanie poprowadzić zajęcia w przyszłym roku szkolnym w rozmiarze nie mniejszym niż w bieżącym roku. 

Dziękując za ten dobry i owocny rok szkolny,

Z poważaniem,

SSR Urszula Wicińska

koordynator projektu